Wibracje w samochodzie, cz. I. Skąd się biorą drgania na kierownicy?

W Waszym aucie pojawiły się jakieś niezidentyfikowane drgania? Rozchodzą się po nadwoziu, wyczuwalne są na pedale hamulca, ale przede wszystkim kumulują się na kierownicy? Przyczyn takich drgań może być więcej niż kilka, a ich wykrycie potrafi być nie lada wyzwaniem. Dlatego od razu przygotujcie sobie szkło powiększające i śmieszną czapeczkę Sherlocka Holmesa, bo czeka Was poważne dochodzenie.

Diagnoza postawiona przez kierowcę to podstawa. Dokładne, szczegółowe obserwacje przekazanie mechanikowi stanowią połowę sukcesu

Zapewne wiele razy słyszeliście już o tym, że wyprawa do warsztatu samochodowego z gotową diagnozą problemu to nie jest najlepszy pomysł. Motyw ten poruszaliśmy też nieraz w naszych poradnikach. I faktycznie, stawianie mechanika przed gotową diagnozą może być zgubne również w przypadku drgań wyczuwalnych na kierownicy, ale tym razem chodzi nie tyle o diagnozę, co dokładne zbadanie całego przypadku. Na czym ma to polegać?

Wszelkie drgania wyczuwalne przez kierowcę to objaw czegoś, najczęściej jakiegoś problemu. Jeśli udamy się do warsztatu z lakonicznym „biciem kierownicy”, mechanik sam będzie musiał dochodzić do tego, w jakich sytuacjach wyczuwalne są te wibracje i dalej – co może je powodować. Świadomy kierowca, w którego samochodzie pojawiły się drgania na kierownicy, przed wizytą u mechanika powinien zebrać jak najwięcej danych na ten temat. Liczy się więc to:

• w jakich sytuacjach pojawiają się drgania na kierownicy;
• przy jakiej prędkości lub w jakim zakresie prędkości dochodzi do wibracji;
• podczas jazdy w jakich warunkach i jakimi trasami pojawia się ten problem;
• jak często dochodzi do wibracji i czy towarzyszą temu jakieś inne, zauważalne zjawiska.

Po co nam całe to śledztwo? Po to, aby ułatwić zadanie sobie lub mechanikowi, jeśli decydujemy się na pomoc profesjonalisty. Bo przyczyn drgań odczuwalnych na kierownicy może być naprawdę mnóstwo, przy czym niektóre z nich potrafią występować jednocześnie. Dlatego im więcej zbierzemy „śladów” na początkowym etapie naszego śledztwa, tym szybciej ujmiemy sprawcę.

Drgania na kierownicy to wina krzywej tarczy hamulcowej? Statystyki pokazują, że raczej niekoniecznie

Utarło się takie przekonanie, że gdy kierowca zaczyna odczuwać wyraźne drgania kierownicy, to pierwszym podejrzanym są tarcze hamulcowe. I z reguły mówi się wówczas o krzywych, zwichrowanych tarczach. Takie teoretycznie zwichrowane tarcze trafiają później często do biura reklamacji ich dystrybutora, gdzie są dokładnie badane i sprawdzane. I co się wówczas okazuje? Zgodnie z tym, co mówią eksperci marki ATE, w ok. 90% przypadków takich reklamacji nie mamy wcale do czynienia z wadą produktu w rodzaju krzywej tarczy. Wibracje na kierownicy to albo nie jest wcale efekt krzywych tarcz, albo do ich wykrzywienia doszło w sposób, za który producent nie może ponosić jakiejkolwiek odpowiedzialności. Jeśli już bowiem doszło do zmiany w geometrii tarcz, to najczęściej na skutek:

• nieprawidłowego montażu – tarcza została założona niezgodnie ze sztuką, wbrew zaleceniom producenta;
• nieprawidłowej eksploatacji – w grę wchodzi tu np. niewłaściwy lub całkowicie pominięty proces docierania nowego kompletu tarcz i klocków hamulcowych.

Oczywiście, nadal pozostaje faktem, że statystycznie najczęściej te drgania na kierownicy to kwestia tarcz hamulcowych i czasem można to naprawdę w łatwo rozpoznać.

A jeśli kierownica drga właśnie z powodu tarcz lub klocków? W jaki sposób można to określić?

Gdy pojawiają się drgania w samochodzie, rzadko kiedy wibracje rozchodzą się wyłącznie po jednym tylko jego elemencie. Wibracje nadwozia są wyczuwalne na kierownicy, a kierowca trzymający ręce na wibrującej kierownicy może mieć wrażenie, że tańczy pod nim całe auto. Wrażenie to wzmocni jeszcze zjawisko drgającej dźwigni hamulca. A do drgań szczególnie mocno odczuwalnych na kierownicy i na pedale hamulca, zwykle dochodzi wówczas, gdy przyczyną są tarcze i/lub klocki hamulcowe. Jak można to ostatecznie rozpoznać? Jeśli drgania na kierownicy pojawiają się:

• przy dużych prędkościach – zwykle powyżej 100 km/h,
• gdy tylko naciskacie na pedał hamulca – wystarczy, że klocki zaczynają łapać lekki kontakt z tarczami hamulcowymi;
• wibracje wzmagają się wraz z każdym kolejnym hamowaniem – gdy temperatura układu, a więc i tarcz hamulcowych wzrasta.

Te trzy sygnały łącznie dość jednoznacznie wskazują na to, że winnymi drgającej kierownicy są tarcze, ewentualnie same klocki hamulcowe. To jest diagnoza, a rozwiązanie? Wymiana kompletu tarcz i klocków, ale z jednym ważnym zastrzeżeniem – warto byłoby przy tej okazji sprawdzić pozostałe możliwe źródła wibracji, które mogły do tego czasu umknąć naszej uwadze. Co to za źródła?

Drgająca kierownica na skutek problemów z felgą lub oponą. Co może być nie tak z tymi elementami?

Lista możliwych przyczyn drgań rozchodzących się po samochodzie jest naprawdę imponująca, w przypadku wibracji kierownicy warto jednak skupić się przede wszystkim na:

• oponach – te mogą powodować drgania, jeśli są uszkodzone, przehamowane (nierówno starte), wyząbkowane, niewyważone;
• felgach – drgania kierownicy mogą być wywołane uszkodzoną, pokrzywioną felgą, felga niewłaściwie osadzoną lub źle dobraną.

I pamiętajcie o tym jednym, jakże ważnym drobiazgu, który już niejednego kierowcę czy mechanika doprowadził na skraj rozpaczy – pamiętajcie o pierścieniach centrujących! Uszkodzenie, nieprawidłowy montaż, dobór lub zwykły brak tych pierścieni potrafi rozedrgać całe auto, a więc nie tylko kierownicę czy pedał hamulca, ale i na nadwozie.