W dzisiejszych czasach olej silnikowy pełni niezwykle ważną funkcję w każdym samochodzie. Mimo tego, wciąż wielu kierowców nie posiada podstawowych informacji na ten temat. W tym artykule postaramy się wytłumaczyć jakie rodzaje olejów silnikowych znajdują się na rynku, jak należy dobrać olej do swojego auta, co ile należy go wymieniać i w końcu – jakim producentom możemy zaufać.  

Jakie zadania pełni tak właściwie olej silnikowy? Do podstawowych jego funkcji zaliczamy przede wszystkim redukcję tarcia w jednostce napędowej, przez co części takie jak tłoki, pierścienie, łożyska czy cylindry mają szansę na długą i bezproblemową eksploatację. Dodatkowo, olej silnikowy schładza te elementy, a także uszczelnia miejsca między tłokiem, pierścieniami a tuleją cylindrową, dzięki czemu wytwarza się wysokie ciśnienie w cylindrze. Olej silnikowy chroni przed korozją, zmniejsza ilość drgań. Łatwo sobie więc wyobrazić, że żaden silnik spalinowy nie miałby szans poprawnie funkcjonować bez oleju silnikowego. 

Olej silnikowyOleje silnikowe dzielimy na trzy rodzaje: mineralne, półsyntetyczne i syntetyczne. Różnią się one oczywiście właściwościami, które są zróżnicowane z powodu odmiennego procesu produkcji. Tradycyjne oleje mineralne są rafinowane z ropy naftowej. Oleje syntetyczne natomiast, powstają w wyniku syntezy surowców lub pochodnych ropy naftowej. 

Powstaje oczywiście pytanie – które oleje są lepsze? Odpowiedź jest raczej jednoznaczna, i na korzyść olejów syntetycznych. Zapewniają one bowiem zdecydowanie bardziej wydajną ochronę ruchomych elementów silnika i chłodzenie niż oleje mineralne. Poza tym, odznaczają się również większymi umiejętnościami rozszczepiania cząstek stałych (powstających w wyniku spalania), przez co te stają się łatwiejszymi do wychwycenia przez filtry. Główną jednak zaletą olejów syntetycznych jest ich niska lepkość, dzięki czemu są one zdolne pokryć narażone powierzchnie silnika w niskich temperaturach (w których to gęstość każdego oleju silnikowego znacznie wzrasta). 

Mówiąc o lepkości, nie sposób wytłumaczyć oznaczenia olejów silnikowych. Zapewne wielu kierowców zastanawiało się nad znaczeniem nazwy oleju, np. „10W-40”. Jest to tzw. klasyfikacja lepkościowa SAE, opracowana przez Amerykańskie Stowarzyszenie Inżynierów Samochodowych.

Pierwsze cyfry, znajdujące się przed literą „W” są oznaczeniem płynności w niskiej temperaturze. W naszych, polskich warunkach dobrze jak ta liczba jest mała, bowiem oznacza to, że niska może być także temperatura otoczenia, przy której olej nie traci swych właściwości smarnych. Oleje o symbolach odpowiednio 0W, 5W 10W przyczyniają się do łatwego rozruchu jednostki napędowej oraz sprawnego dopływu smaru do wszystkich zakamarków silnika, nawet w bardzo niskich temperaturach. 

Odwrotnie jest w przypadku cyfr, znajdujących się po myślniku. Oznaczają one bowiem lepkość w wysokiej temperaturze. I tutaj zastosowana jest podobna zasada - im większa jest cyfra, tym wyższa może być temperatura otoczenia, w jakiej dany olej powinien być stosowany. Oleje o symbolach 40, 50 i 60 zapewniają idealne smarowanie silnika w odpowiednio wyższych temperaturach atmosferycznych. 

I tak, zwracając uwagę na specyfikację, możemy wywnioskować czy dany olej jest syntetyczny czy mineralny. Najłatwiej zobrazuje to tabelka: 

Rodzaj oleju Specyfikacja
Olej mineralny 15W-40, 15W-50
Olej półsyntetyczny 10W-40, 10W-60
Olej syntetyczny 0W-30, 0W-40, 5W-30, 5W-40, 5W-50

Kolejną klasyfikacją, którą stosuje się odnośnie olejów silnikowych, to klasyfikacja jakościowa. My skoncentrujemy się na tej, opracowanej przez Europejskie Stowarzyszenie Producentów Silników, tj. klasyfikacji ACEA. Dzieli ona oleje silnikowe na te, przeznaczone do silników benzynowych (S) i do Diesli (C). Składa się zatem z dwóch liter; S bądź C i drugiej - im jest ona wyższa, tym wyższa jest jakość oleju. W stosunku do silników benzynowych stosujemy zatem oznaczenia SA, SB, SC, SD, SE, SF, SG, SH, SI, SJ, SL oraz SM, a do wysokoprężnych CA, CB, CC, CD, CE i CF, CF-4, CG-4, CH-4, CI-4 i CJ-4.

Jeśli już zatem wiemy co oznaczają specyfikacje olejów silnikowych, możemy zabrać się za wybranie odpowiedniego oleju. Generalnie zasada powinna być jedna – stosować się do zaleceń producenta. Oczywiście, jeśli kupujemy auto prosto z salonu problemu nie ma żadnego, bowiem wszelkie informacje są zawarte w instrukcji obsługi auta. Problem może jednak nastąpić, jak kupimy samochód z drugiej ręki. Jeśli posiadamy informację o tym, z jakiego rodzaju oleju korzystał poprzedni właściciel, w większości przypadków powinniśmy lać olej o takiej samej specyfikacji.

Wymiana oleju silnikowegoJeśli zaś nie wiemy i tego, powinniśmy kierować się przede wszystkim... zdrowym rozsądkiem. Wielu kierowców w przypadku aut średniego wieku leje olej półsyntetyczny, który ma lepsze właściwości niż mineralny, a jest mniej „inwazyjny” niż syntetyk. Najgorszą opcją jest łamanie wszelkich reguł dotyczących klas lepkości, jakości oraz kierowanie się tylko i wyłącznie ceną produktu. Wielu fachowców odradza korzystanie z oleju syntetycznego, jeśli poprzednio był wykorzystywano olej mineralny. Syntetyk ma bowiem niezwykle wydajne właściwości myjące, i w sytuacji gdy poprzedni właściciel stosował olej mineralny, może to spowodować rozszczelnienie silnika i wypłukanie osadów. A to natomiast oznacza poważne ryzyko zatkania kanałów olejowych i zatarcia silnika.

Dodatkowym argumentem jest fakt, iż większość uszczelnień starszych silników wykonywana była z gumy o specyfikacji nie przystosowanej do działania ze związkami zawartymi w oleju syntetycznym. Dlatego też dla silników dwu zaworowych starszej konstrukcji o relatywnie dużym przebiegu w zupełności wystarczą oleje mineralne, tym bardziej, że są one najgęstszymi olejami spośród wszystkich. Przy dużych przebiegach i znacznym zużyciu mechanicznych elementów silnika oleje mineralne i półsyntetyczne smarują znacznie lepiej, niż syntetyczne. Niwelujemy tym samym ryzyko wspomnianych rozszczelnień.

Jeśli już zdefiniujemy odpowiedni olej silnikowy do naszego samochodu, powstaje kolejne pytanie: co ile należy wymieniać olej silnikowy? Tutaj również decydujące znaczenie ma zalecenie producenta auta. Najczęściej normy producentów wyznaczają okres wymiany oleju w silnikach z zapłonem iskrowym po pokonaniu 30 000 km. Z kolei w silnikach diesla z wtryskiem bezpośrednim wartością graniczną jest 20 000 km, a w pozostałych jednostkach wysokoprężnych - 15 000 km. W pewnych samochodach (chociażby w Mercedesie czy BMW) o wymianie przypomina nam komputer pokładowy, zależnie od stanu oleju.

Dobrym zwyczajem jest sprawdzanie poziomu oleju co 1000 km, a najlepiej przy okazji  tankowania lub przed wyprawą „w trasę”. Łatwo można zrobić to samodzielnie, za pomocą popularnego „bagnetu”.

Pełną gamę olejów silnikowych do wszystkich aut znajdziesz na iParts.pl. W naszej bogatej ofercie znajdują się oleje silnikowe najlepszych światowych producentów, takich jak m.in.: 

… i wiele, wiele innych. Zapraszamy do zakupów, gwarantujemy najwyższą jakość.