W silniku spalinowym mamy do czynienia z dwoma rodzajami panewek – są to panewki główne oraz panewki korbowodowe. Panewki główne pełnią podobną rolę, jak panewki korbowodowe i choć znacznie wolniej, również one podlegają zużyciu. Jak rozpoznać, że czas panewek głównych i korbowodowych dobiega końca?

Objawy zużycia panewek głównych i korbowodowych

W przypadku problemów ze zużywającymi się panewkami najwięcej mówi się o tych, które dotyczą panewek korbowodowych. Panewki korbowodowe – tak samo jak panewki główne – są rodzajem łożyska, a ich konkretnym zadaniem jest łączenie ruchu posuwistego tłoka z ruchem samego wału korbowego. Ponieważ panewki korbowodowe są elementami o lżejszej budowie, a przy tym działające na nie siły są naprawdę spore, zużywają się zdecydowanie szybciej niż panewki główne. Podstawowym objawem ich zużycia jest – lub też powinno być – charakterystyczne stukanie dobiegające z dna silnika. Stukanie to jest efektem gubienia filmu smarnego przez panewkę, która następnie zaczyna stykać się bezpośrednio z wałem korbowym.

Tyle teorii, bo w praktyce opisywane stukanie jest praktycznie niemożliwe do wychwycenia nawet przez naprawdę wprawne ucho. Dlatego też praktycznie jedynym możliwym i zalecanym przez specjalistów sposobem na sprawdzenie stopnia zużycia panewek jest dostanie się do nich, wymontowanie i dokładne obejrzenie.

Rodzaje zużycia panewek i ich wpływ na termin wymiany

Bez względu na to, czy mamy do czynienia z panewkami głównymi czy panewkami korbowodowymi, objawy ich zużycia będą bardzo podobne. Aby jednak ich stan można było właściwie oszacować, należy przede wszystkim się do nich dostać. O ile jednak dostanie się i wyciągnięcie panewek korbowodowych jest zaskakująco proste, o tyle z panewkami głównymi nie jest już, niestety, tak przyjemnie. Mimo to warto co jakiś czas przeprowadzić samemu taką operację lub zlecić jej przeprowadzenie mechanikowi, ponieważ jest to jedyny pewny sposób na sprawdzenie stopnia zużycia panewek głównych.

Oceniając stopień zużycia każdej panewki, można zastosować trzy podstawowe klasyfikacje. Nowa panewka powinna mieć idealnie gładką powierzchnię wewnętrzną, która wykonana jest z różnej grubości materiału łożyskowego. Normalne, zwykle spotykane ślady zużycia takiej panewki, widoczne są właśnie po jej wewnętrznej stronie, a są to najczęściej drobne, delikatne zarysowania bez śladów jakichkolwiek odbarwień. Panewka w takim stanie – mimo widocznych oznak używania – może jeszcze z powodzeniem służyć nam przez długi czas. Same drobne zarysowania nie są żadnym powodem do zmartwień.

Jeśli jednak na panewce pojawiają się odbarwienia, to znak, że powierzchnia łożyskowa została już bardzo mocno starta na skutek długotrwałej eksploatacji. Odbarwienie wnętrza panewki głównej to wyraźna oznaka jej zużycia i zapowiedź końca jej żywotności. Jeśli nie natychmiast, panewkę taką będzie należało wymienić w najbliższym czasie. W przypadku gdy wnętrze panewki będzie pokryte głębokimi zarysowaniami, możliwymi do wyczucia po dotknięciu palcem, jej wymiana powinna nastąpić natychmiast, bez chwili zwłoki, a oprócz tego należy dokładnie zbadać stan wszystkich pozostałych panewek i całego wału korbowego.

Uwaga! Zarówno panewki główne, jak i panewki korbowodowe, wymieniamy wyłącznie na nowe, nigdy na używane!