Dlaczego samochód dymi na niebiesko? Z jakich powodów? Czego objawem jest niebieski dym z wydechu?

Z wszystkich barw dymu dobywających się z rury wydechowej naszego auta, najgorszą możliwą zapowiedzią jest dym w kolorze niebieskim – niebieskim, niebieskawym lub szaro-niebieskim. Dlaczego właśnie ten? Ponieważ może to oznaczać awarię bardzo kosztowną w naprawie, a w starszych samochodach wręcz nieopłacalną. Co to za awaria?

Co oznacza niebieski dym wydostający się z rury wydechowej dowolnego samochodu?

W artykule „Co, jeśli auto dymi na biało? Co to oznacza? Co zrobić, gdy z wydechu leci gęsty biały dym?” pisaliśmy o przyczynach białego dymu dobywającego się z układu wydechowego auta z silnikiem spalinowym. Ten biały dym może być problemem, ale wcale nie musi. A jak wygląda to z dymem niebieskim? Niebieski dym w zasadzie w każdym możliwym przypadki oznacza jakiś problem. Jedynym pytaniem pozostaje, z jak bardzo poważnym problemem przyjdzie nam się zmierzyć.

Gdy samochód dymi na niebiesko, oznacza to, że silnik spala olej silnikowy. Robi więc coś, czego absolutnie robić nie powinien. Tu już jednak czas na pierwszą ważną uwagę – niektóre silniki znane są z tego, że palą olej w ilości większej niż inne i nie jest to w ich przypadku nic szczególnego. Z palenia oleju, a więc i z dymienia na niebiesko, znane są np. silniki ze zmienną fazą rozrządu (Honda Civic) czy silniki Wankla (Mazda).

A dlaczego spalany olej silnikowy w ogóle dymi właśnie na niebiesko? Czemu nie na czerwono lub zielono? Olej silnikowy zawiera dodatki, takie jak detergenty i przeciwutleniacze, które podczas spalania mogą tworzyć cząsteczki o niebieskiej barwie. Cząsteczki te rozpraszają światło słoneczne w charakterystyczny sposób, nadając niebieski kolor spalinom.

W jakiej sytuacji niebieski dym z wydechu oznacza problem z uszczelniaczami zaworowymi?

Uszczelniacze zaworowe mogą być przyczyną niebieskiego dymu dobywającego się z rury wydechowej na dwa sposoby. Może bowiem dojść w nich do zużycia:

• uszczelniaczy zaworów – gumowych elementów uszczelniających, zwanych też gumkami zaworowymi;
• prowadnic zaworów – elementów odpowiedzialnych za ruch zaworów.

Rozpoznanie zużycia prowadnic zaworów do stopnia, przy którym olej silnikowy zacznie ściekać do komory spalania – tam będzie palony, dając efekt w postaci niebieskich spalin – jest trudne. Na szczęście do takiej awarii dochodzi naprawdę rzadko. Inaczej rzecz ma się w przypadku wyrobienia uszczelniaczy zaworów. One również, po wyrobieniu, zaczną przepuszczać olej silnikowy do komory spalania, dając dokładnie ten sam efekt – niebieski dym. Tu jednak dość łatwo jest postawić prawidłową diagnozę. W jaki sposób możecie to sami zrobić?

Jeśli niebieski dym z rury wydechowej pojawi się zaraz po odpaleniu silnika, a zniknie, gdy silnik się rozgrzeje, powinno Was to nakierować właśnie na uszczelniacze zaworów. Dlaczego? Uszczelniacze zaworowe wykonane są z mieszanki gumowej, a ta – jak każda guma – reaguje na temperaturę. Zimna guma kurczy się i twardnieje, rozgrzana guma puchnie i robi się elastyczna. Dokładnie tak dzieje się z naszymi uszczelniaczami. Gdy silnik jest zimny, zimne są też uszczelniacze. A zimne uszczelniacze, po wyrobieniu, będą przepuszczały olej silnikowy w dół, do komory spalania. Olej ten ścieknie tam, zbierze się w pewnej ilości i będzie spalany równo ze startem silnika. Uszczelniacze tymczasem, pod wpływem temperatury rozgrzewającego się motoru zaczną nabierać objętości i elastyczności, blokując ściekanie oleju. Olej zebrany w komorze spalania w końcu się wypali i niebieski dym zniknie. Ot i cała tajemnica.

Co jest najgorszą możliwą przyczyną zabarwienia spalin na niebieski lub niebieskawy kolor?

Jeśli dymienie na niebiesko nie znika po rozgrzaniu się silnika, ale towarzyszy cały czas jego pracy, może to oznaczać naprawdę poważny problem w postaci oleju przedostającego się do komory spalania przez wyrobione pierścienie tłokowe lub przez wyrobione tuleje cylindrowe. Jak do tego dochodzi?

Olej natryskiwany na denko tłoka powinien być rozprowadzany po tulei cylindra i następnie zgarniany przez kolejne pierścienie tłoka. Jeśli któryś lub wszystkie z trzech kolejnych, odpowiadających za to pierścieni ulegną nadmiernemu starciu czy uszkodzeniu, olej ten nie będzie zgarniany, ale zacznie się przedostawać do komory spalania. A olej silnikowy w komorze spalania to niebieski dym z wydechu. Zawsze.

Dodatkowo, jeśli wyrobieniu uległy tuleje cylindra nawet nowe, w pełni sprawne pierścienie tłokowe nie będą w stanie zatrzymać przeciekania oleju w stronę komory spalania. Obie te awarie charakterystyczne są raczej dla silników o dużym przebiegu, wyrobionych i mocno spracowanych. I już samo to powinno pomóc w postawieniu możliwej diagnozy. Jeśli Wasze auto ma zaledwie kilkadziesiąt tysięcy kilometrów na liczniku, a już dymi na niebiesko, to raczej niekoniecznie będą to pierścienie. Co w takim razie?

Z jakich powodów mogą dymić na niebiesko samochody z turbodoładowaniem?

Jeśli samochód dymi na niebiesko, a jest wyposażony w turbosprężarkę, to właśnie ona może być przyczyną całego problemu. W turbosprężarce może bowiem dojść do rozszczelnienia, na skutek którego olej silnikowy wraz z powietrzem będzie kierowany do dolotu i dalej, do komory spalania. Jak wówczas możecie rozpoznać, że to nie są pierścienie lub tuleje cylindra? Najlepiej jest sprawdzić pracę silnika z odpiętą turbiną. Jeśli auto nagle przestało dymić, dostaniecie swoją odpowiedź.