Płyny hamulcowe

Płyn hamulcowy (ang. brake fluid) to płyn hydrauliczny, którego podstawowym celem jest przenoszenie ciśnienia hydraulicznego wytworzone w układzie hamulcowym samochodu (przenosi nacisk pedału hamulca bezpośrednio na klocki hamulcowe lub szczęki hamulcowe). Ciśnienie hydrauliczne powoduje docisk klocków lub szczęk hamulcowych do powierzchni tarczy hamulcowej albo bębna hamulcowego.

Aby układ hamulcowy w samochodzie mógł działać prawidłowo, niezbędna jest odpowiednia siła docisku klocka do tarczy hamulcowej uzyskana za pomocą specjalnej pompy, która za pośrednictwem płynu hamulcowego naciska na tłoczek klocka.

Na skutek dużego tarcia poszczególne elementy układu hamulcowego ulegają mocnemu nagrzaniu, co w efekcie przyczynia się do znacznego podgrzania płynu hamulcowego. Z zasady samochodowy płyn hamulcowy jest odporny na działanie wysokich temperatur, jednak wraz z upływem czasu oraz w wyniku naturalnego zużycia płyn stopniowo traci on swoje właściwości, obniżając swoją temperaturę wrzenia.

Warto również zwrócić uwagę na to, że płyn hamulcowy do samochodu jest higroskopijny, przez co w naturalny sposób pochłania on wilgoć przedostającą się przez drobne nieszczelności w przewodach oraz uszczelkach. Obecność wody wpływa negatywnie na skuteczność działania płynu hamulcowego oraz stopniowe obniżanie temperatury jego wrzenia. Należy pamiętać, że stopniowa utrata właściwości płynu może być z czasem tak znacząca, że zaczynie to zagrażać bezpieczeństwu na drodze, ponieważ łatwo może dojść do jego zagotowania. W efekcie mogą pojawić się tzw. korki parowe, a więc puste przestrzenie wypełnione gazem będące wynikiem odparowania i rozprężenia płynu hamulcowego. W konsekwencji układ hamulcowy samochodu może nawet przestać całkowicie działać.

Podstawowe funkcje płynu w układzie hamulcowym

Oryginalny płyn hamulcowy pełni istotne funkcje w układzie hamulcowym samochodu, zapewniając jego użytkownikom przede wszystkim bezpieczeństwo oraz komfort jazdy. Najważniejsze z nich to:

• skracanie drogi hamowania,
• szybsza i zdecydowana reakcja na naciśnięcie pedału hamulca,
• ochrona elementów układu hamulcowego przed korozją,
• wydłużenie żywotności działania poszczególnych części układu hamulcowego,
• zabezpieczenie elementów układu wykonanych z gumy przed pęcznieniem.

Samochodowy płyn hamulcowy - rodzaje

Dostępne na rynku poszczególne płyny hamulcowe posiadają właściwości, które klasyfikują je do jednej z kilku klas: DOT-3, DOT-4, DOT 5.1, R3 i RBF. Podstawowym kryterium kategoryzacji jest temperatura wrzenia płynu oraz jego praca przy dużych obciążeniach. Minimalna dopuszczalna wartość temperatury wrzenia płynu hamulcowego to 205 stopni Celsjusza.

Standardowe płyny hamulcowe DOT-3 i DOT-4 wykorzystywane są w praktycznie większości samochodów osobowych. Płyny DOT 5.1 to z kolei produkty przeznaczone głównie do maszyn cechujących się bardzo dużą mocą, które pracują w ekstremalnych warunkach. Płyny R3, RBF i produkty z oznaczeniem SPORT przygotowano przede wszystkim z myślą o autach sportowych, gdzie ich temperatura wrzenia osiąga nawet poziom 325 stopni Celsjusza.

Dostępne są również uniwersalne płyny do zastosowania w wielu różnych układach samochodowych, nie tylko hamulcowych. Są to tzw. oleje zielone, które doskonale radzą sobie w większości mechanizmów hydraulicznych, w tym w układzie wspomagania kierownicy czy poziomowania zawieszenia.

Dostępne na rynku płyny hamulcowe do samochodów osobowych różnią się między sobą pod względem norm oraz właściwości. Główne rozbieżności dotyczą przede wszystkim:

• temperatury wrzenia,
• lepkości,
• ściśliwości,
• składu chemicznego.

Klasyfikacja DOT dotyczy głównie temperatury wrzenia danego produktu w stanie początkowym, a także w momencie, gdy dany płyn jest już zużyty i zawiera około 3,7 proc. wilgoci.

KLASYFIKACJA DOT
Płyn hamulcowy DOT 3	Oznaczenie DOT 3 dotyczy w głównej mierze najstarszych typów płynów hamulcowych, które wykorzystywano w większości samochodów produkowanych w XX wieku. Podstawowym składnikiem płynu jest eter glikolu, który jest substancją silnie higroskopijną (szybko traci swoje właściwości pod wpływem wilgoci, co prowadzi do znacznego obniżenia temperatury wrzenia). Nowsze generacje płynów DOT 3 zawierają 0% wody, a temperatura wrzenia wynosi 205°C (jednak po zawilgoceniu spada ona do ok. 140°C).
Płyn hamulcowy DOT 4	Płyn hamulcowy DOT 4 również oparty jest na eterze glikolu i w zasadzie stanowi ulepszoną wersją rozwiązania DOT 3. W płynach hamulcowych DOT 4 znajdują się jednak składniki obniżające tendencję do pochłaniania wilgoci, a ich górny poziom wrzenia wynosi 230°C, a przy zawodnieniu — ok. 155°C. Produkty DOT 4 to obecnie najbardziej popularne płyny hamulcowe.
Płyn hamulcowy DOT 5.1	Płyn hamulcowy DOT 5.1 to w pewnym sensie kontynuacja wersji DOT 4. Jego podstawowym składnikiem jest również eter glikolu, jednak zawarty w płynie dodatek substancji pomocniczych sprawia, że produkt oferuje o wiele lepsze parametry niż płyny DOT 3 i 4. Nowy DOT 5.1 bez problemu wytrzyma temperaturę dochodzącą do 260°C. Z kolei zawodniony zagotuje się do dopiero przy 180°C. Co istotne, płyny DOT 3, DOT 4 oraz DOT 5.1 są ze sobą mieszalne.
Płyn hamulcowy DOT 5	Głównym składnikiem płynu DOT 5 jest silikon. W teorii nie powinien on chłonąć wody, jednak w praktyce problem ten nadal istnieje (wilgoć przenika do układu, oddziałując bezpośrednio na elementy metalowe i powodując ich korozję). Pod względem parametrów fizycznych płyn DOT 5 jest identyczny z rozwiązaniem DOT 5.1. Co ważne, płynu silikonowego nie wolno mieszać z produktami wytworzonymi na bazie eteru glikolu.

Kiedy wymieniać płyn hamulcowy?

Zbyt mocno zużyty płyn hamulcowy może spowodować uszkodzenie układu hamulcowego, a w efekcie utratę możliwości skutecznego hamowania. Nie trzeba chyba nikogo przekonywać, że taka sytuacja w trakcie jazdy stwarza poważne zagrożenie nie tylko dla kierowcy, ale także innych uczestników ruchu drogowego. Warto więc pamiętać o regularnej wymianie płynu hamulcowego. Interwały wymiany płynu powinny mieć miejsce po przejechaniu około 40 tysięcy kilometrów lub co 2-3 lata. Płyn hamulcowy powinien zostać wymieniony wraz z montażem nowych elementów układu hamulcowego. Niezbędna jest również jego wymiana na oryginalny płyn hamulcowy, gdy pojawiają się ślady korozji na zaciskach hamulcowych, gdy zbiorniczek płynu jest zbyt zanieczyszczony lub gdy upłynie termin przydatności płynu. Bezspornym sygnałem alarmowym o konieczności wymiany płynu hamulcowego jest tzw. miękki hamulec oraz spadek skuteczności hamowania. Nie bez znaczenia jest także wybór odpowiedniego płynu hamulcowego charakteryzującego się konkretnymi parametrami.

Użycie produktu o niewystarczającej odporności temperaturowej może doprowadzić do przegrzania płynu (niższa temperatura wrzenia niż temperatura sił tarcia w układzie hamulcowym). W płynie pojawią się wówczas cząsteczki gazu, które mogą doprowadzić do awarii układu hamowania.

Na obniżenie temperatury wrzenia duży wpływ ma zawilgocenie płynu. O ile absorpcja wody jest czymś naturalnym (higroskopijność płynu hamulcowego), o tyle jej zawartość nie może przekraczać 1%. Z kolei temperatura wrzenia płynu nie może być mniejsza niż 230 stopni Celsjusza, co pozwala na zachowanie optymalnych właściwości cieczy nawet w najbardziej wymagających warunkach drogowych. Co istotne, tanie płyny hamulcowe wcale nie muszą oznaczać ich gorszej jakości. Najważniejsze, aby kupować tego rodzaju produkty u sprawdzonych dostawców, jak sklep z płynami hamulcowymi iParts.pl.

Jak dobrać odpowiedni płyn hamulcowy?

Na dobór właściwego płynu hamulcowego wpływ ma kilka aspektów. Pierwszym z nich jest prędkości, z jakimi użytkownik pojazdu zazwyczaj porusza się po drogach. W przypadku dynamicznej, sportowej jazdy zalecany jest najczęściej płyn z oznaczeniem SPORT. Kolejny istotny aspekt to środowisko pracy. Jeżeli pojazd pracuje w wyjątkowo trudnych warunkach i jest mocno eksploatowany, wówczas warto zastosować płyn hamulcowy DOT 5.1. W przypadku spokojnej, rekreacyjnej jazdy, gdy samochód służy wyłącznie do okazyjnych przejażdżek, warto pomyśleć nad zakupem płynu, którego funkcjonalność będzie można rozszerzyć również na inne układy (tzw. oleje zielone). Rozwiązanie to jest godne polecenia szczególnie właścicielom samochodów kompaktowych, w których zamontowane podzespoły nie są zbyt zaawansowane technologicznie.

Wielu producentów samochodów rekomenduje określony płyn hamulcowy do konkretnego modelu auta. Dlatego też przed zakupem takiego produktu warto zapoznać się ze specyfikacją użytkowanego pojazdu, a także jaka ilość płynu hamulcowego jest niezbędna do prawidłowego działania w nim układu hamulcowego.

Należy stosować płyn o parametrach wyłącznie równych lub wyższych niż te rekomendowane przez producenta w specyfikacji samochodu.

Co istotne, o ile produkty typu DOT 3, DOT 4 oraz DOT 5.1 są ze sobą w pełni mieszalne, o tyle zastosowanie innego rodzaju płynu, niż wcześniej, będzie miało swoje konsekwencje. Zazwyczaj oryginalne płyny hamulcowe o wyższej temperaturze wrzenia są także bardziej żrące. Stąd też wykorzystanie w układzie bardziej agresywnej substancji może spowodować wiele szkód.

Warto również pamiętać, aby wlewany do samochodu płyn był zawsze świeży i wcześniej hermetycznie zamknięty. Inaczej jego właściwości fizyczne, a tym samym skuteczność działania będą znacznie odbiegać od tych deklarowanych przez producenta płynu. Wymianę płynu warto zlecić profesjonalistom, którzy posiadają doświadczenie oraz dysponują odpowiednim sprzętem do przeprowadzenia takiej operacji (np. podnośnik hydrauliczny).

Niezawodne płyny hamulcowe iParts.pl

Tanie płyny hamulcowe do samochodu iParts.pl to gwarancja odpowiedniej wydajności oraz trwałość. Dostępne produkty są fabrycznie nowe, hermetycznie zamknięte i objęte pełną gwarancją producenta. Sklep z płynami hamulcowymi iParts.pl zapewniamy fachową pomoc techniczną, najniższe ceny rynkowe oraz szybką realizację zamówienia.