Sprzęgło w samochodzie składa się z trzech zasadniczych części: tarczy sprzęgła, docisku oraz łożyska. Wygląd zewnętrzny sugeruje nam, że są to elementy raczej mało skomplikowane, praktyka pokazuje jednak, że jest inaczej. Wielu użytkowników zmaga się z licznymi usterkami sprzęgła bądź jego poszczególnych podzespołów. Co jest warte zaznaczenia, najczęstszą przyczyną usterek sprzęgła jest kierowca, a konkretniej – jego styl jazdy.

Budowa sprzęgłaOmawiając dokładniej tematykę budowy sprzęgła należy wymienić poszczególne jego części. Jeśli za kryterium podziału weźmiemy funkcję tychże elementów, rozróżniamy więc tarcze (oporowa na kole zamachowym, sprzęgła i dociskowa), elementy dociskowe (sprężyny dociskowe, ich obejmy i pokrywa sprzęgła) oraz mechanizm wyłączający (dźwigienki, łożysko wyciskowe, dźwignia pedału). 

Samochodowe sprzęgło to element, który pozwala na włączanie i rozłączanie napędu między jednostką napędową a skrzynią biegów. Co jest najważniejszą częścią, odpowiadającą za działanie sprzęgła? Jest to tzw. element cierny, na którego powierzchniach rozwijana jest siła tarcia poprzez odpowiedni docisk elementów pary ciernej. W samochodach funkcję tę sprawuje tarcza sprzęgła. 

Tutaj należy zaznaczyć, że przeniesienie momentu obrotowego z wału silnika na wałek sprzęgłowy skrzyni biegów za pomocą sił tarcia nie jest jedynym zadaniem zespołu sprzęgła. Konstruktorzy stosują bowiem w przypadku tarczy sprzęgła tzw. tłumiki drgań skrętnych. Są to po prostu pary sprężyn śrubowych, dzięki którym możliwy jest względny obrót piasty osadzonej na wielowypuście wału i krawędzi tarczy nośnej względem siebie nawet o kilka stopni. Dzięki temu tarcza sprzęgła amortyzuje również gwałtowne przeciążenia powstające w momencie, gdy ruszamy, a również i wtedy, gdy gwałtownie dodajemy lub odejmujemy gazu. Sprężyste ruchy auta, które powstają w wyniku niesprawnego operowania gazem, są efektem działania sprzęgła, amortyzującego szarpanie silnika. 

Sprzęgło samochodoweWspomniane przez nas sprężyny śrubowe nie zawsze występują w tarczy sprzęgłowej, w silnikach Diesela często występuje bowiem tzw. koło dwumasowe, które pełni funkcję amortyzującą. W takim wypadku tarcza sprzęgła nie ma żadnych sprężynek, co widać np. na zdjęciu po prawej stronie. 

Trzeba jednak powiedzieć, że wspomniane przez nas amortyzowanie przeciążeń nie jest zależne tylko i wyłącznie od poślizgu na styku tarczy i docisku. Jak już wspomnieliśmy, zewnętrzna strona sprzęgła (na której znajdują się okładziny cierne) ma możliwość ruchu za sprawą kilku sprężyn. Poza tym, w sprzęgle występuje na osi tarczy tzw. amortyzator drgań kątowych (nie jest to jednak regułą, bowiem zdarzają się sprzęgła bez tego komponentu). Funkcję tę może spełniać element koła zamachowego silnika. 

W słownictwie motoryzacyjnym znajduje się termin „zużycie sprzęgła”. Co to dokładniej oznacza? W większości przypadków jest to tożsame z wytarciem się okładzin ciernych. Przyspieszone zużycie ma najczęściej związek z nieustannym, gwałtownym ruszaniem lub jazdą na „półsprzęgle”. Ponadto, jeśli uszkodzony jest uszczelniacz skrzyni biegów, okładziny mogą też popękać lub ulec zaolejeniu. Natomiast jeśli puszczając pedał sprzęgła, odczuwamy gwałtowniejsze szarpnięcia niż normalnie, może być to oznaka popsucia się elementów amortyzujących bądź zwichrowanych tarczy. 

Działania sprzęgłaJednak jak wspomnieliśmy na początku, tarcza to nie jedyny element sprzęgła. Docisk sprzęgła to także bardzo ważny element warunkujący pracę pary ciernej. Jego zadaniem jest rozwinięcie odpowiedniej siły tarcia na powierzchniach współpracujących. Co jest niezwykle ważne, zbyt słaby docisk może być przyczyną względnęgo poślizgu, co w konsekwencji oznacza szybsze zużycie elementów pary ciernej (tarczy docisku i przede wszystkim tarczy sprzęgła). 

Jak jest zbudowany docisk sprzęgła? Otóż, zewnętrzna część docisku (pokrywa sprzęgła) jest przytwierdzona śrubami do koła zamachowego, które znajduje się na wale korbowym silnika. Jednocześnie część ta jest połączona poprzez sprężynę płytkową z tarczą (pierścieniem) docisku, który na zasadzie tarcia współpracuje z tarczą sprzęgłową, znajdującą się na wałku sprzęgłowym skrzyni biegów. 

Wszystkie poszczególne komponenty sprzęgła a także zestawy kompletne znajdziesz w bogatej ofercie iParts.pl. Posiadamy produkty do wszystkich marek i modeli samochodów, wśród nich m.in.:

Zapraszamy do zakupów.